۵ نکته در انتخاب بهترین ساز برای شروع یادگیری موسیقی

برای انتخاب بهترین ساز برای شروع یادگیری موسیقی، عوامل زیادی وجود دارند که باید به آن‌ها توجه کرد؛ مثلا ترجیحات موسیقایی هر فرد، میزان بودجه‌ی در دسترس، فضایی که هر ساز اشغال می‌کند، خصوصیات شخصیتی هر فرد، قابلیت حمل و نقل آسان ساز و پتانسیل‌های شغلی هر ساز.

برای آموزش موسیقی ساز‌های متنوعی از جمله ساز‌های ایرانی و غربی وجود دارد که آموزش را می‌توان با هر کدام از آن‌ها آغاز کرد و هیچ سازی پیش نیاز ساز دیگری نیست. یادگیری هرساز دارای روند آموزشی مشخصی است که همه نیاز‌ها درآن تعبیه شده است.
عده زیادی هنگامی که می‌خواهند به سمت موسیقی بروند این پرسش در ذهنشان به جود می‌آید که من باید کدام ساز را آموزش ببینم. انتخاب ساز به شرایط مختلفی بستگی دارد که در ادامه به بررسی ۵ نکته برای انتخاب بهترین ساز برای شروع یادگیری موسیقی می پردازیم :

۱- آشنایی اولیه با سازهای موسیقی

برای انتخاب بهترین ساز برای شروع یادگیری موسیقی داشت آشنایی اولیه با انواع سازها امری موثر است.سازهای موسیقی را بر اساس نحوه نواختن به چندین دسته تقسیم می کنند که در ادامه انواع مختلف آن ها را بررسی می کنیم :

۱.ساز‌های زهی یا کوردوفون به ساز‌هایی گفته می‌شود که صدا در آن‌ها از طریق ارتعاش سیم ایجاد می‌شود. ارتعاش سیم می‌تواند از طریق مضراب یا زخمه باشد (مانند تار و سنتور و …) و یا می‌تواند از طریق آرشه انجام شود : مانند ویولن،کمانچه و غیره . ساز‌های زهی عبارتند از: تار،سه تار،سنتور،عود،کمانچه،ویولن سل،گیتار،گیتار الکتریک و …

۲.ساز‌های بادی یا ساز‌های هواصدا به ساز‌هایی گفته می‌شود که صدا در آن‌ها از طریق ارتعاش هوا ایجاد می‌شود. ساز‌های بادی انواع مختلفی دارند و معمولا آن‌ها را به دو دسته‌ی ساز‌های کوچک و بزرگ تقسیم می‌کنند. ساز‌های کوچک در سایز کوچک‌تری نسبت به دیگر ساز‌های بادی هستند و حمل و نقل راحت‌تری دارند مانند انواع فلوت،کلارینت،نی و ساز‌هایی که در دسته ساز‌های بزرگ قرار می‌گیرند، دارای ابعاد بزرگتری هستند و حمل و نقل دشواری دارند مانند باسون،ساکسیفون و …

۳.ساز‌های کوبه‌ای یا ممبرافون‌ها به ساز‌هایی گفته می‌شود که تولید صدا در آن‌ها بر اثر ضربه‌ی دست یا چوب انجام می‌شود. ساز‌های کوبه‌ای ایرانی عبارتند از: تمبک، دف، دهل، دمام، نقاره و … و ساز‌های غربی عبارتند از: درامز، تومبا، تمپو، هنگ درام، کاخن و …

۴.خودصدا‌ها ساز‌هایی هستند که خود به خود قابلیت ایجاد صدا را دارند و ماده‌ی سازنده‌ی آن‌ها سخت، غیر قابل انعطاف و در عین حال قابل ارتعاش است. برخی از خودصدا‌های متداول در ایران عبارتند از: چاک، کرب، سنج و …

۵.سازهای کلاویه ایی مانند ارگ،پیانو،آکاردئون و …  می باشد . در انتخاب یک ساز موسیقی شستی دار، و به خصوص پیانو، باید اشاره کرد که قطعات موسیقی مختص پیانو بسیار متنوع است و شما می‌توانید به آسانی یکی را تهیه کنید و حدی برای آن متصور نیست. واضح است که هرچه قیمت این ساز بالاتر رود، کیفیت آن نیز بیشتر می‌شود؛ اما نکته‌ی جالبی در مورد پیانو وجود دارد، این که اگر شما در یک مدرسه‌ی موسیقی و یا آکادمی شرکت کنید، معمولا انواع مختلفی از پیانو و با کیفیت‌های متفاوت برای استفاده‌ی شما وجود دارد. پیانو برای افراد مستقل و کسانی که شخصیت آرامی دارند، مناسب است. 

۲- مدت زمان یادگیری ساز

مدت زمان یادگیری ساز هم در انتخاب شما برای بهترین ساز موسیقی کمک می کند. به طور کلی نمی‌توان برای هر ساز یک زمان یادگیری مشخصی را ارائه داد. زیرا یادگیری و پیشرفت در ساز و موسیقی بسیار وابسته به میزان تمرین هنرجو است. هرچه فرد با عشق و علاقه‌ی بیشتری تمرین کند پیشرفت بیشتری در زمان کمتری خواهد داشت. ولی می‌توان زمان تقریبی فراگیری ساز را برای یک تمرین خوب و مناسب پیش بینی کرد.

فردی که یکی از ساز‌های زهی را برای آموختن و نواختن انتخاب می‌کند باید بسیار با حوصله و با اراده باشد، زیرا روند یادگیری ساز‌های زهی مانند گیتار  کمی طولانی است و به تمرین و پشتکار فراوانی احتیاج دارد. به همین دلیل اگر نوازنده سن کمی دارد باید از بلوغ کافی برای فهمیدن کند بودن روند پیشرفت و یادگیری اولیه در این نوع ساز‌ها برخوردار باشد. همچنین به چابکی و قابلیت هماهنگی زیادی نیاز دارند. به طور کلی برای فردی که تمرین مداوم و روزانه داشته باشد حداقل ۱۰ الی ۲۴ ماه زمان لازم است تا دوره‌ی مقدماتی را به اتمام برساند. (توجه شود که این زمان تقریبی است و برای کودکان کم سن و سال با توجه به تمرین کم آن‌ها ممکن است که زمان بیشتری برای یادگیری لازم باشد) 

یادگیری ساز‌های بادی از سرعت پیشرفت بالایی برخوردار است و به طور متوسط زمانی بین ۱۲ الی ۲۴ ماه لازم است تا دوره‌ی مقدماتی تمام شود. (توجه شود که این زمان تقریبی است و برای کودکان کم سن و سال با توجه به تمرین کم آن‌ها ممکن است که زمان بیشتری برای یادگیری لازم باشد.)

ساز‌های کوبه‌ای تقریبا نسبت به دیگر ساز‌ها یادگیری راحت‌تری دارند و نوازنده‌ای که ریتم قوی داشته باشد پس از مدت کوتاهی حدود یک سال پیشرفت قابل توجهی می‌کند. (توجه شود که این زمان تقریبی است و برای کودکان کم سن و سال با توجه به تمرین کم آن‌ها ممکن است که زمان بیشتری برای یادگیری لازم باشد.)

۳- سن هنرجو

برای شروع یادگیری یک ساز سن هنرجو نیز امری مهم است زیرا آمادگی جسمانی و ذهنی نیز در هر سنی متفاوت است . به عنوان مثال برای کودکان زیر ۱۰ سال بهتر است که موسیقی را با کلاس‌های ارف شروع کنند. محیط آموزشی کلاس‌های ارف مخصوص کودکان طراحی شده است به گونه‌ای که قدم به قدم همراه با بازی مطالب اولیه‌ی موسیقی را به کودکان آموزش می‌دهند. در کلاس‌های ارف ساز‌های بلز و فلوت آموزش داده می‌شود.

بلز سازی است که مخصوص کودکان طراحی شده است که در آن همه نت های موسیقی به ترتیب پشت سر یکدیگر قرار گرفته‌اند و از این لحاظ کودکان می‌توانند درک بصری و تصور ذهنی بهتری نسبت به نت‌ها پیدا کنند. علاوه بر آن هر یک از نت‌ها دارای یک رنگ خاص است و همین تفاوت رنگ‌ها هم برای تفکیک نت‌ها و درک بهتر موسیقی به کودک کمک می‌کند و هم باعث جذابیت بیشتر آن می‌شود. همچنین روی این ساز به جای اسم اصلی نت‌ها (دو، ر، می، فا و…) از حروف انگلیسی استفاده می‌شود تا کار را راحت‌تر نماید و البته برای کودک قابل فهم‌تر باشد.

فلوت سازی است که هم صدای زیبای آن برای کودک بسیار جذاب است هم مکانیزم تولید صدا در آن برای بچه‌ها جالب است. ضمن اینکه ساز کوچک و سبکی است و دست گرفتن آن برای کودک آسان است. طبق تحقیقات انجام شده کودکانی که موسیقی را با کلاس‌های ارف شروع می‌کنند در آینده کمتر احتمال دارد که موسیقی را در وسط راه رها کنند.

برای کودکان بالای ۱۰ سال در درجه‌ی اول باید علاقه‌ی فرد مد نظر قرار گیرد، ولی اگر برایش تفاوت چندانی نداشت انتخاب ساز‌های کامل و اصیلی مثل پیانو و ویولن (در ساز‌های غربی) و سنتور و تار (در ساز‌های ایرانی) انتخاب‌های خوبی هستند. البته هر سازی در این سن قابلیت انتخاب را دارد و محدودیتی وجود ندارد.

هم چنین افرادی که سن بالاتری دارند باید با توجه به آمادگی ذهنی و جسمانی و مشغله های کاری خود تصمیم به یادگیری یک ساز کنند.بهترین ساز برای افراد در سنین بالاتر، شروع موسیقی در ساز مورد علاقه فرد است، چون هم شخص با مسائل پیچده‌ی زندگی مواجه می‌شود و فرصت تمرین کمی دارد و هم اینکه فرصتی براش باقی نمی‌ماند تا بخواهد چندین سال پایه‌ای کار کند. پس انتخاب سازی که فقط از آن لذت ببرد گزینه مناسبی است.

۴- آمادگی جسمانی هنرجو

آمادگی جسمانی هنرجو نیز امری مهم در انتخاب ساز موسیقی است. ممکن است شما از نظر ذهنی آمادگی شروع نوازندگی یا خوانندگی را داشته باشید ، اما از نظر جسمی و فیزیکی توانایی کافی را برای ساز مورد نظر نداشته باشید . به عنوان مثال اگر یک کودک بخواهد شروع به یادگیری ساز پیانو کند، باید حداقل بتواند به کلاویه‌ها تسلط نسبی داشته باشد و قدرت فیزیکی لازم برای فشار دادن کلاویه‌ها را داشته باشد. و یا برای ساز‌های زهی از خانواده ویلن، گیتار، تار و… قطعا باید شخص توانایی لازم برای نگه داشتن ساز را دارا باشد. یا مثلا فرد باید حجم ریوی کافی برای شروع یادگیری یک ساز بادی را داشته باشد. ساز‌های بادی بجز فلوت ریکوردر را کدکان معمولا هنگامی می‌توانند شروع کنند که دندان‌های اصلی کودک رشد کرده باشد و کودک قدرت کافی برای دمیدن در ساز را دارا باشد.

۵- پشتکار و علاقه به یادگیری موسیقی

پشتکار،علاقه و تمرین برای موفقیت در موسیقی خیلی تعین کننده است. یک استاد هرچقدر هم که بی نظیر باشد فقط راه را به هنرجو نشان می‌دهد، پیمودن این راه با هنرجو است. پیمودن این راه سختی‌ها و مشکلاتی دارد، اما برای به اوج رسیدن باید سختی‌ها رو تحمل کرد. پس هنگام تصمیم گیری در مورد بهترین ساز برای شروع موسیقی به میزان اراده و پشتکار خود هم توجه کنید.زیرا برای نتیجه گرفتن در موسیقی باید تمرین زیاد داشت.

علاقه به یادگیری هر ساز نیز چیزی نیست که با فرد با مشورت کردن با اطرافیان یا مربیان موسیقی در مورد آن به نتیجه برسد. بلکه امری کاملا شخصی است و به خود فرد بستگی دارد. هر فردی باید در درون خودش جستجو کند تا متوجه شود که با چه سازی و چه صدایی می‌تواند ارتباط بهتری برقرار کند و به چه سبکی از موسیقی علاقه دارد.

دوستان عزیز برای اطلاع بیشتر درباره ی انواع دوره ها و استفاده از جلسات معرفی آموزشگاه با ما تماس بگیرید. کارشناسان ما با راهنمایی گام به گام، شما را برای انتخاب آگاهانه تر راهنمایی می کنند.(تمام جلسات معرفی و مشاوره در آموزشگاه موسیقی آوای سپهر رایگان است.)