برای یک ویولنیست ،انتخاب آرشه ی ویولن مناسب در یادگیری ویولن ،امری بسیار مهم می باشد. در این نوشته به بررسی نکات مهم درباره ی خرید یک آرشه ی خوب ویولن می پردازیم.
آرشه یا کمانه وسیله‌ای است که از آن برای نواختن سازهای زهی استفاده میشود. آرشه شامل یک چوب است که به دو سر آن موی دُم اسب متصل شده‌است. موها در نوک آرشه با قطعه‌ای از جنس عاج یا استیل به چوب آرشه می‌چسبند. در ته آرشه قطعه‌ای به نام موگیر، که از چوب و صدف ساخته شده، کشیدگی موهای آرشه را تنظیم میکند. موگیر با پیچ به چوب آرشه متصل میشود.
تاریخچهٔ استفاده از آرشه
تاریخچهٔ استفاده از آرشه به‌طور قطع مشخص نیست. در یونان باستان نامی و تصویری از آرشه وجود ندارد، اگرچه قرنها در اروپا یونان را خاستگاه آرشه می‌دانستند. این اشتباه به علت ترجمه اشتباه مضراب به آرشه حاصل شده بوده. قدیمیترین تصویر از آرشه در یک کتاب مذهبی در اسپانیا از قرن ۱۱ میلادی به دست آمده. اما قدیمیترین نام از آرشه در یک سفرنامه به زبان عربی یافت شده. در سفرنامه‌ای که برای خلیفه هارون الرشید نوشته شده نوازندگان رومی در حال نواختن‌سازی با یک کمان گزارش شدهاند. خوارزمی نیز پیش از آن در کتاب مفاتیح العلوم در قرن ۱۰ میلادی ذکر کرده که در خراسان رباب را با آرشه می‌نوازند. این گزارش می‌تواند ثابت کند که نوازندگی با آرشه خیلی پیشتر از این گزارش رواج داشته. آثاری نیز در چین باستان به استفاده از آرشه اشاره دارند که صحت آن‌ها قطعی نیست. یک تئوری دربارهٔ آرشه می‌گوید که استفاده از آن در چین آغاز شده، بعد به ایران و روم و بیزانس رسیده و از آنجا از آفریقای شمالی به اسپانیا رسیده‌است. تئوری دیگر می‌گوید که استفاده از کمانه در چهار مرکز چین، ایران، بیزانس و اسپانیا مستقل از هم در حدود قرن‌های ۹ و ۱۰ میلادی شکل گرفته‌است. هیچ‌کدام از این دو تئوری تاکنون به اثبات نرسیده‌اند.
مشخصات آرشه ی خوب و مرغوب
استفاده از یک آرشه ی خوب و مرغوب، در کیفیت صدای نهایی اجرای نوازنده اهمیت زیادی دارد.جنس چوب آرشه، وزن و کیفیت از عواملی هستند که در صدای نهایی تاثیر زیادی دارند.
شکل آرشه
شکل آرشه در صدای آن تاثیر زیادی دارد. بیشتر آرشه ها حالت گرد دارند که انعطاف پذیرترند و آرشه های هشت ضلعی سفت تر از گردها هستند. آرشه هایی که خیلی نرم هستند هم وضوح کمی دارند که بیان و تکنیک را به درستی نشان نمیدهند. پس میتوانیم اینطور بگوییم که آرشه باید مقدار سفتی مناسبی داشته باشد در عین حال در دست احساس راحتی و نرمی کند تا صدای غنی و لطیفی ایجاد شود. در حقیقت شما باید بین سفتی و نرمی تعادل برقرار کنید. هنگام خرید، یک قطعه موسیقی را انتخاب کنید و با آرشه های مختلف آن را بزنید تا تفاوت صدا و راحتیشان را هنگام نواختن احساس کنید. این قطعه را در سرعت متوسط و آرام بزنید تا بتوانید برروی صدای آرشه تمرکز کنید. با اینکار حتی میتوانید به لرزشهای غیر ضروری هم پی ببرید.
آرشه هشت ضلعی یا به اصطلاح هشت‌پر به آرشه‌ای گفته میشود که چوب آن از ابتدا تا انتها به شکل یک هشت ضلعی تراشیده شده است. بسیاری از استادان مشهور فرانسوی که سال‌های زیادی در ساخت آرشه تجربه دارند، به ندرت آرشه هشت ضلعی می‌سازند. حتی امروزه اغلب استادان، آرشه را به صورت گرد می‌سازند. با این وجود برخی خریداران آرشه همچنان تمایل به خرید آرشه هشت ضلعی دارند. اگر دو آرشه که از چوب یکسانی ساخته شدهاند را با یکدیگر مقایسه کنیم، آرشه هشت‌ضلعی سخت‌تر از آرشه گرد است و این ویژگی به صدای نهایی ساز هم منتقل میشود. صدایی سخت، تک بعدی و فاقد نوانس لازم. از طرفی آرشه هشت‌ضلعی کمی گرانتر است. شاید یکی از دلایلی که معمولا افراد آرشه هشت‌پر را بهتر می‌دانند قیمت بیشتر آن‌ها است.
مواد سازنده ی آرشه
چوب روکش داری که قرن ها توسط سازندگان آرشه استفاده میشود هسته ی درخت پرنامباکو است که بیشتر در برزیل رشد میکند. پرنامباکو از قرن ۱۸ به عنوان استاندارد طلایی ماده ی سازنده ی آرشه در نظر گرفته شده است-این دوره، دوره ی استادان آرشه فرانسوی مانند Tourte, Pajot و Pecatt بوده است- که بعلت خصوصیات چگالی، سختی و انعطاف پذیری آن است. بهترین آرشه ها از چوب پرنامباکو که ۵۰ تا ۲۰۰ سال قدمت دارد بدست می آیند.
آرشه هایی که از چوب برزیلی ساخته شده اند بسیار بصرفه تر ازآرشه هایی هستند که از چوب درخت پرنامباکو ساخته میشوند اما سختی و وضوح صدای آرشه های پرنامباکو را ندارند. برای قیمت کمتر، موسیقیدانها بیشتر آرشه هایی را انتخاب میکنند که از مواد مصنوعی مانند فیبر کربن ساخته شده اند که سفتتر هستند و ماندگاری بالاتری دارند. همچین بسیاری از آرشه هایی که از فایبرگلاس ساخته شده اند طول عمر تضمین شده ای دارند اما پاسخگویی آرشه های فیبرکربنی را ندارند. اگر به مدت طولانی ویولن بزنید متوجه خواهید شد که آرشه شریک شما برای نوازندگی است.
برای کیفیت بالا، موی آرشه باید از موی اسب سفید باشد وگرنه پروسه ی تغییر رنگ-مثلا سفیدکردن- آن را ضعیف میکند. موها در نوک آرشه با قطعه‌ای از جنس عاج یا استیل به چوب آرشه می‌چسبند. در ته آرشه قطعه‌ای به نام موگیر که از چوب و صدف ساخته شده، کشیدگی موهای آرشه را تنظیم میکند. موگیر با پیچ به چوب آرشه متصل میشود. آرشه های فیبر مصنوعی هم از موهای باکیفیت مصنوعی -مثل coruss ساخت فرانسه- استفاده می کنند.
در یادگیری ویولن ، آرشه کشی صحیح و انگشت گذاری دقیق، به زمان و عشق پایدار نیاز دارد. بخشی از این موضوع به عهده هنرجو و بخش دیگر هنر استاد است . دقت کنید که استاد خوب در آموزشگاه به استاد متوسط در منزل برتری دارد.
ما در مجموعه آموزشی آوای سپهر ، با تجربه چندین ساله آموزش و برگزاری کارگاه ها، کنسرت های گروهی و همچنین برخورداری از همکاری اساتید باتجربه، متعهد و متخصص ، در کنار شما هنر دوستان و علاقه مندان به یادگیری ویولن خواهیم بود.
برای اطلاع بیشتر درباره زمان برگزاری دوره ها و استفاده از جلسات معرفی آموزشگاه و ثبت نام کلاس های آموزش ویولن با ما تماس بگیرید. کارشناسان ما با راهنمایی گام به گام، شما را برای انتخاب آگاهانه تر راهنمایی می کنند.(تمام جلسات معرفی و مشاوره در آموزشگاه آوای سپهر رایگان است.)
